Nederland stelt niet veel meer voor
Rusland had Oekraïne nooit aangevallen als Europa meer aandacht had gehad voor defensie. Dat ziet Rob de Wijk als hij terugkijkt op de laatste 10 jaar. Volgens de geschiedkundige stelt Nederland niet veel meer voor. China en Rusland trekken samen op tegen het Westen en dat legt ze geen windeieren. Wat dat betekent anno 2033? ‘We hebben mannelijke vrouwen en mannen nodig die kunnen omgaan met macht.’
Hoe hij de wereld anno 2033 ziet? ‘Na Oekraïne hebben we nog de nodige militaire confrontaties gehad. Maar echt nuchter inspelen op militaire- en machtspolitiek blijkt aan de meeste politici niet besteed’, verzucht de inmiddels 78-jarige Rob de Wijk. ‘De recente oorlog over de Spratly-eilanden is er een van. China voelde zich zeker genoeg ten opzichte van de VS en Japan om deze eilanden in te nemen. En dat is dus gebeurd.’
Zo voorspelbaar
Rob de Wijk vertelt: ‘Europa heeft de achterstand op China en Rusland nog steeds niet weten in te halen. China en Rusland zijn de laatste 10 jaar samen blijven optrekken tegen het Westen. Het was allemaal zó voorspelbaar. In 2005 zag je deze ontwikkeling al, maar we konden en wilden het niet zien. Als Nederlanders hebben we altijd de neiging gehad om ons eigen wereldbeeld te projecteren op anderen in de wereld. Daar zijn we nu wel langzaam van genezen. Veel stellen we niet voor.’
De Krim
De Wijk vindt het positief dat we op Europees niveau beseffen dat we structureel moeten samenwerken als het gaat om welvaart en veiligheid. ‘We zijn gaan inzien dat Poetin nooit de Krim zou hebben ingenomen en Oekraïne nooit zou hebben aangevallen als Europa meer aandacht aan defensie had besteed. Als we ons als militaire macht hadden gepositioneerd. Maar daarvoor is het nu te laat.’
Welvaart
Hoe ziet hij de huidige welvaart? ‘Voor onze welvaart zijn we de economie veel meer als macht gaan bekijken. De term economische oorlogsvoering is tegenwoordig normaal. Ook daarmee kun je winnen. Kijk naar de ontwikkeling van de Nieuwe Zijderoute. China heeft grote invloed gekregen in de Balkan en in diverse Europese landen zoals Griekenland.’
Energievoorraad
De strijd over grondstoffen heeft dat volgens hem versterkt. ‘We hebben nu, anno 2033, een wereld waarin relatief gesloten economische blokken tegenover elkaar staan. Dat zorgt voor problemen omdat we als Europa geen energievoorraden hebben. Dat zit in een ander geopolitiek blok. Daardoor zijn bedrijven steeds meer een verlengstuk van de politiek geworden. En niet alleen de grote bedrijven.’
Politiek kijkt mee
De Wijk: ‘Kleinere bedrijven die relaties hebben in het buitenland dienen tegenwoordig ook geopolitiek te denken en handelen. Tel daar kunstmatige intelligentie, internet en big data bij op want die ontwikkelingen hangen nauw samen met economie. Technologie is cruciaal daarbinnen en heeft een belangrijke invloed op onze machtspositie. China is ons daarin voorbijgestreefd. Een onderneming of persoon zorgvuldig analyseren op economische, juridische, fiscale, financiële en politieke verbanden is tegenwoordig normaal, ook in het midden- en kleinbedrijf. Politiek en media kijken mee bij wat je doet.’
Internationale instituten
En de internationale instituten? ‘Ja, daar is wel wat veranderd het afgelopen decennium. De landen die het machtigst worden, bepalen de bestuurlijke spelregels en de wijze waarop internationale instituties functioneren. Dat is nu vooral China met de VS als redelijke tweede. Daardoor staan ook onze eigen democratische systemen onder druk. Technocratisch besturen voert de boventoon. Ideologieën doen er tegenwoordig minder toe. Dat was in de oude wereld wel anders.’
Verwende studenten
In Nederland vinden mensen het steeds moeilijker om met die veranderende wereld en nieuwe machtsontwikkelingen om te gaan. Hoe ziet De Wijk dat? ‘Onze gepamperde Nederlandse studentengeneratie is de afgelopen jaren wakker geschud. Ze merken dat de huidige wereld anders is dan de wereld waarin ze zijn opgevoed. Studenten die uit andere delen van de wereld kwamen, hebben daar minder last van gehad. Die kenden de harde niet-democratische wereld beter en beseften heel goed wat hier gebeurde.’
Mannelijke vrouwen
De Wijk ziet dat in Nederland het tij is gekeerd. ‘In spannende tijden zoals nu laten we allereerst kennismigranten toe. Mensen die qua kennis écht iets kunnen bijdragen. We zijn een tweede Canada geworden. Fort Europa met heel harde grenzen is werkelijkheid geworden. Maar ook het gegeven dat we mannelijkheid opnieuw beginnen te waarderen heeft daarmee te maken. De meer mannelijke vrouwen en mannen zijn belangrijker geworden. Zij weten wat omgaan met militaire- en economische macht betekent. Ze krijgen weer meer erkenning, juist ook op bestuurlijk niveau.‘
Dit is een artikel uit de Toekomstkrant, geschreven alsof het 2033 is. Zie deze versie van de Toekomstkrant, een eenmalige uitgave ter introductie van deze website.